Bất cứ ai từng học bộ môn kinh tế – chính trị Marx-Lenin thì cũng được được nghe qua về định nghĩa của hàng hóa chính là sản phẩm của lao động thông qua trao đổi, mua bán.
Vậy cụ thể hàng hóa gồm những gì và sản phẩm có tính chất như thế nào thì được xem là hàng hóa? Hãy cùng UFS giải đáp câu hỏi ngày ngay trong bài viết dưới đây nhé!
1. Định nghĩa chung về hàng hóa là gì?
Định nghĩa chung nhất về hàng hóa chính là là những sản phẩm hữu hình, hình thành do quá trình sản xuất của con người, và được trao đổi/buôn bán nhằm đáp ứng các nhu cầu của người sử dụng.
Đối với kinh doanh trong nước, chúng ta vẫn quen thuộc với việc sử dụng cum từ “hàng hóa”, nhưng đối với hoạt động ngoại thương, cái tên tiếng Anh thường được sử dụng sẽ là Goods hay Commodities.
Từ khái niệm trên, ta có thể rút ra kết luận một sản phẩm trở thành hàng hóa khi thỏa mãn được 3 yếu tố:
- Là sản phẩm của lao động, hữu hình, có khả năng tác động vật lý
- Có thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người
- Thông qua trao đổi, mua bán ( có thể sản phẩm chưa hoàn thiện, chỉ đơn thuần là nguyên vật liệu, nhưng khi được trao đổi mua bán thì vẫn được xem là hàng hóa)
Theo thời gian, định nghĩa hàng hóa đã có ít nhiều thay đổi. Giờ đây, hàng hóa không còn bó buộc phải là những sản phẩm “có thể sờ nắn” mà trong một số lĩnh vực, hàng hóa có thể là cổ phiếu điện tử, các ấn phẩm điện tử, các sản phẩm trên nền tảng số,…
Tuy nhiên, lĩnh vực Logistics hàng hóa vẫn thường được hiểu theo khái niệm cổ điển.
Nghĩa là, hàng hóa Logistics khi được nhắc đến ta sẽ hiểu là những sản phẩm hữu hình trong chuỗi cung ứng sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp, có khả năng lưu trữ, bảo quản trong các kho hàng và có thể luân chuyển bằng các phương tiện vận tải.
2. Một số khái niệm liên quan đến hàng hóa
Dựa theo nhu cầu sử dụng, người ta thường chia hàng hóa thành 2 thành tố chính:
Hàng hóa tiêu dùng: các sản phẩm tiêu dùng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của con người như: ăn uống, măc, làm đẹp,…
Hàng hóa này bao gồm: thực phẩm, hàng thời trang, mỹ phẩm,…
Hàng hóa đầu tư: là những hàng hóa phục vụ mục đích kinh doanh và tạo ra lợi nhuận cho người mua.
Hàng tiêu dùng và hàng đầu tư là những thành tố quan trọng tạo nên tổng sản phẩm trong nước.
Hàng hóa kinh tế là những hàng hóa khan hiếm hay những hàng hóa mà mọi người muốn mua nhiều hơn khi điều kiện cho phép.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc – Từ điển Kinh tế học – Đại học Kinh tế Quốc dân)
3. Ví dụ về hàng hóa
Hàng hóa là những mặt hàng vật chất mà bạn có thể mua được. Bất cứ thứ gì bạn có thể tìm thấy ở cửa hàng tạp hóa, chợ nông sản, trung tâm mua sắm, cửa hàng sửa chữa nhà cửa hoặc bất kỳ cửa hàng nào khác đều tốt. Giá cả hàng hóa chủ yếu được xác định bởi cung và cầu của một nền kinh tế .
Có bốn loại hàng hoá: hàng hoá tư nhân, hàng hoá thông thường, hàng hoá trả tiền và hàng hoá công cộng . Chúng khác nhau về mức độ độc quyền; nghĩa là có bao nhiêu người có thể thưởng thức chúng.
3.1 Hàng hóa tư nhân
Hàng hóa tư nhân là hàng hóa loại trừ, có nghĩa là người tiêu dùng không thể sử dụng chúng mà không phải trả tiền cho chúng. Chúng cũng là hàng hóa của đối thủ, làm giảm khả năng cung cấp cho những người tiêu dùng khác. Ví dụ, nếu ai đó muốn mặc một chiếc áo sơ mi, họ phải mua nó (loại trừ) và họ giảm số lượng áo có sẵn cho người khác (đối thủ), dẫn đến sự khan hiếm .
Ví dụ về hàng hóa tư nhân là:
- Trái cây
- rau
- điện thoại di động
- vé xe buýt, tàu, xe khách
- ti vi
- ăn tối ở nhà hàng
- cà phê từ một quán cà phê
- ô tô
- vé xem một buổi biểu diễn
- quần áo
- trang điểm
Một người tiêu dùng mua những hàng hóa này và sử dụng chúng để cải thiện cuộc sống của chính họ. Họ có thể chuyển chúng cho một người tiêu dùng khác nếu họ thích, nhưng hàng hóa chỉ thuộc về một người tiêu dùng tại một thời điểm.
3.2 Hàng hoá thông thường
Không giống như hàng hóa tư nhân, hàng hóa thông thường không thể loại trừ, vì vậy mọi người đều có thể sử dụng chúng mà không phải trả tiền. Họ là đối thủ của nhau, vì vậy có một nguồn cung hữu hạn có thể được sử dụng bởi người tiêu dùng.
Ví dụ về hàng hóa thông thường bao gồm:
- nước
- hải sản
- động vật
- gỗ
- hoa, quả
- than đá
Như bạn có thể thấy, những hàng hóa thông thường này chủ yếu được tìm thấy trong tự nhiên. Có vẻ như chúng là vô hạn, nhưng việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến một thảm kịch chung : hy sinh tính bền vững lâu dài cho mục đích sử dụng ngắn hạn (ví dụ, đánh bắt quá mức hoặc gây ô nhiễm không khí).
3.3 Hàng hóa trả tiền
Hàng hóa dạng trả tiền ngược lại với hàng hóa thông thường. Chúng có thể loại trừ, vì vậy người tiêu dùng phải trả tiền cho chúng, và chúng không phải là đối thủ, do đó, không có nguồn cung hữu hạn nào có thể bị giảm bớt.
Dưới đây là một số ví dụ về hàng hóa mở rộng:
- dịch vụ phát trực tuyến
- xem phim ở rạp
- công viên giải trí
- Dịch vụ bảo hiểm
Về cơ bản, nếu bạn đang trả tiền cho quyền truy cập mà người khác cũng trả tiền, bạn đang nhận được một khoản thu nhập tốt. Điều này có thể gây nhầm lẫn vì có vẻ như các dịch vụ phát trực tuyến và đăng ký là dịch vụ, không phải hàng hóa. Tuy nhiên, bạn đang trả tiền cho sản phẩm trong những trường hợp này, không phải là một hành động – biến nó thành một sản phẩm tốt.
3.4 Hàng hóa công cộng
Hàng công là không loại trừ và không đối thủ. Chúng có sẵn cho tất cả mọi người và không có nguy cơ cạn kiệt.
Ví dụ về hàng hóa công cộng bao gồm:
- Đèn đường
- Thư viện
- Bãi biển công cộng
- Giáo dục
Mỗi quốc gia có một định nghĩa khác nhau về hàng hóa công cộng cho công dân của mình. Một số quốc gia coi chăm sóc sức khỏe là một lợi ích công cộng, trong khi những quốc gia khác coi đây là một câu lạc bộ tốt. Nó phụ thuộc vào loại nền kinh tế bạn đang nói đến.
2. Các thuộc tính cơ bản của hàng hóa
Nếu như theo lý thuyết cổ điển về khái niệm hàng hóa thì hàng hóa phải là một sản phẩm hữu hình. Thế nhưng, hiện tại, phạm trù về hàng hóa đã được mở rộng hơn rất nhiều.
Hàng hóa đã dần trở nên “linh hoạt” hơn, có thể là vô hình hoặc hữu hình, được xem xét trong nhiều trường hợp khác nhau.
Theo đó, một sản phẩm chỉ cần thỏa mãn 3 yếu tố để được xem là hàng hóa:
- Tính giá trị: Giá trị sản phẩm có thể được đong đếm, quy đổi được
- Tính hữu dụng: Có khả năng đáp ứng nhu cầu nào đó của người dùng
- Độ khan hiếm, giới hạn về số lượng
Hy vọng bài viết của UFS đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích, giúp bạn hiểu rõ hơn vể bản chất khái niệm hàng hóa là gì cũng như các thuộc tính cơ bản của hàng hóa.
